ปืนใหญ่

​ ปืนใหญ่ที่ตั้งอยู่ด้านหน้าที่ทำการอำเภอเมือง ประจวบฯ นี้ ... ได้ฟังเรื่องเล่าจากผู้ใหญ่ในบ้านว่าเป็นของต้นตระกูลที่นำมาจากเมืองจีน ปืนใหญ่มากับเรือสำเภา เพราะสมัยนั้น ฮกโค้ว (นายฮก แซ่โค้ว) ซึ่งเป็นต้นตระกูล ของตระกูลอรชุน และตระกูลคีรีศรี ซึ่งเป็นเทียดของผู้เขียน เดินทางค้าขาย และทะเลในสมัยนั้นในทะเลมีโจรสลัดอยู่มาก ก็เลยต้องมีปืนใหญ่ติดเรือเอาไว้

เมื่อเทียดฮกได้ตั้งรกรากอยู่ที่ริมทะเลอ่าวเกาะหลัก ก็ได้ประกอบอาชีพเป็นชาวประมง ต่อเรือ เป็นช่างไม้ และทำเกษตร ชาวบ้านในเวลานั้นเรียกเทียดว่า หลงจูฮก

ปืนใหญ่ ตกทอดมาเป็นมรดกของลูกชายคนโตของเทียด ชื่อ ชุ้น ... ทวดชุ้น ยังคงประกอบอาชีพประมง ทวดชุ้นเป็นไต๋เรือ ก็ได้ฟังเรื่องเล่ามาว่าปืนใหญ่ถูกนำไปใช้เป็นอับเฉาเรือ (ของถ่วงเรือเพื่อช่วงลดการโคลงเคลงของเรือ)

ปู่ของผู้เขืยน ชื่อนายยัง เป็นลูกคนที่ 14 จาก 15 คนของทวดชุ้น ... ปู่อาศัยอยู่ในที่ดินซึ่งตกทอดมาตั้งแต่เดิม ปู่ทำงานเป็นเจ้าหน้าเสมียนที่ศาลจังหวัดประจวบฯ ไม่ได้ทำประมงแล้ว ปืนใหญ่จึงถูกวางเอาไว้ในบริเวณเหมือนกับของเก่าเก็บทั่วไป 

ผู้เขียนเกิดไม่ทันปู่ แต่ว่าช่วงเดือนเมษาของทุกปี ใกล้ๆ กับเทศกาลเชงเม้ง แล้วแต่ความสะดวกของลูกหลานจะนัดกัน ... ภายในตระกูลก็มีการจัดงานทำบุญให้บรรพบุรุษทุกปี 

ฮวงซุ้ยของเทียดฮกนั้นอยู่แถว ถ.สุขใจเป็นฮวงซุ้ยเดียวที่อยู่กลางเมืองประจวบ ในการดูแลของญาติทางด้านตระกูลคีรีศรี

ผู้เขียนได้ยินเรื่องของปืนใหญ่ว่าเป็นของต้นตระกูลมาตั้งแต่ปีไหนก็จำไม่ได้ แต่จำได้ในวันหนึ่งของวันที่เสร็จจากงานทำบุญให้ผู้ล่วงลับเสร็จสิ้นแล้ว ได้ยินผู้ใหญ่นั่งคุยกันแล้วก็มีการพูดถึงเรื่องปืนใหญ่หน้าอำเภอนี้ว่าเป็นของตกทอดจากบรรพบุรุษ 

เคยถามจากอาของผู้เขียนว่าทำไมปืนใหญ่ถึงไปอยู่หน้าอำเภอ อาเล่าว่า ผู้ว่าราชการจังหวัดประจวบฯ ในเวลานั้น ชื่อนายประสงค์ อิศรภักดี (ดำรงตำแหน่งระหว่าง 2492-2493) รู้จักคุ้นเคยกับปู่ยัง ซึ่งทำงานเป็นเจ้าหน้าเสมียนอยู่ที่ศาลอาญาประจำจังหวัด ผู้ว่าฯ ประสงค์ เป็นผู้ขอปืนใหญ่จากปู่ยังไปวางไว้ที่หน้าอำเภอ

ผู้เขียนก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเทียดฮกไปเอาปืนใหญ่มาจากไหน แต่เชื่อว่าปืนแบบเดียวกันนี้จะต้องมีมากกว่าหนึ่งกระบอกที่หลงเหลืออยู่ ดังนั้นหากผู้อ่านเดินทางไปเที่ยวและเจอปืนที่เหมือนกันแบบนี้ ขอความกรุณาช่วยบอกให้ทราบด้วย

The Cannon of Hoke Koew

The cannon positioned in front of the Mueang Prachuap District Office has a story passed down by the elders in our family. It is said to have belonged to our ancestor, who brought it from China. The cannon arrived aboard a Chinese junk ship, as during that time, Hoke Koew (Mr. Hoke, surname Koew), the common founder of the Orachun and Khirisri families—who was my  Great-great-grandfather —Hoke Koew was a merchant. He sailed frequently, and because pirates were prevalent at sea during that period, it was necessary to have a cannon on board for protection.

When  Hoke Koew settled by the coast of Ao Ko Lak (now part of Prachuap), he became a fisherman, boatbuilder, carpenter, and farmer. Locals at the time referred to him as Long Ju Hoke (a respectful title for an elder Chinese man).

The cannon was passed down to his eldest son, named Chun—my great-grandfather Chun—who also worked as a fisherman. As the captain of his boat, it is said that the cannon was used as ballast, to help stabilize the boat and reduce rocking at sea.

My grandfather, Mr. Young, was the 14th of 15 children of great-grandfather Chun. He lived on the family land passed down through generations. He no longer worked in fishing; instead, he was a clerk at the Prachuap Provincial Court. The cannon was then simply left on the property, treated like an old family heirloom.

I was born after my grandfather had already passed away. But every April, around the Qingming Festival, we hold an ancestral ceremony in his honor.

 Hoke’s grave (or Huang Suey, in Chinese) is located along Sukjai Road—it’s the only ancestral grave situated in the center of Prachuap town, maintained by relatives from the Khirisri branch of the family.

I can’t recall exactly when I first heard that the cannon came from our ancestor, but I clearly remember one year after the memorial ceremony, hearing the elders chatting. They mentioned that the cannon in front of the district office was the very same heirloom passed down from our forebears.

I once asked my uncle why the cannon ended up in front of the district office. He said that a former governor of Prachuap, Mr. Prasong Isarabhakdi (Held office between 1949-1950), was acquainted with my grandfather Young, who worked at the provincial court. Governor Prasong had requested the cannon from my grandfather to be placed at the front of the district office.

I don’t know exactly where  Hoke got the cannon from, but I believe there must be more like it still in existence. So, if you happen to see a cannon of this same type during your travels, I would be most grateful if you could let me know.